การ Backup ข้อมูลในฮาร์ดดิสก์ ด้วย Clonezilla

วันก่อนลง Windows และโปรแกรมใหม่ ใช้เวลานานเหมือนกัน เพราะต้องหาและลง Drivers ใหม่วลวลด้วย ก็เลยคิดว่า น่าจะทำ Backup ฮาร์ดดิสก์ทั้งก้อนเลย เวลามีปัญหา เช่น ไวรัสลง บูทช้ามาก ก็จะได้รื้อใหม่ กลับให้เหมือนสภาพที่ติดตั้ง ลงโปรแกรมใหม่ ๆ

ความจริงมีโปรแกรม Ghost ของ Norton ทำอย่างที่ว่าได้ แต่โปรแกรมนี้ ต้องซื้อ แต่มีอีกโปรแกรมหนึ่งที่ทำได้ดี และฟรีด้วย โปรแกรมนั้นคือ Clonezilla

เนื่องจากว่า เวลาถอนคืนโปรแกรม (Restore) โปรแกรม Clonezilla จะลบของเดิม และเอาสิ่งที่ได้เก็บเอาไว้มาแทนทีทั้งหมด ดังนั้น จึงควรแยก partition คือ ทำ Drive อีก 1 ไดรฟ์ เช่น D:\ สำหรับเก็บข้อมูลอย่างเดียว เวลาถอนคืน จะได้ไม่ต้องห่วงว่า ข้อมูลจะหาย ถ้าไม่ทำอย่างนี้ ก่อนถอนคืน ต้อง Copy ข้อมูลไปไว้ที่อื่นก่อน จะได้ไม่หายไปไหน

การ Backup ฮาร์ดดิสก์ ด้วย Clonezilla

ภาพรวม คือ ให้ดาวน์โหลดโปรแกรม Clonezilla จากเว็บไซต์ http://clonezilla.org ซึ่งเป็นไฟล์ ISO ให้นำไปเขียนลงแผ่นซีดีโดยใช้โปรแกรม เช่น CD BurnerXP หรือ Nero ก็ได้ แล้วให้ บูตเครื่องคอมพิวเตอร์จากแผ่นนี้ แล้วทำตามวิธีการข้างล่างนี้ เพื่อ Backup ข้อมูลไว้ที่ไดรฟ์อื่น หรือที่ External Hard Drive หรือ USB ก็ได้ (ถ้าพื้นที่มีพอเก็บ) ส่วนวิธีการถอนคืน ก็ทำเช่นเดียวกัน คือ Boot เครื่อง จากแผ่น Clonezilla และทำตามหน้าจอ จนถึงให้เลือกว่าจะ Backup หรือ Restore ถ้า จะถอน ก็ให้เลือก Restore

วิธีการ Backup มีดังนี้

1. เมื่อ Boot ด้วยแผ่น Clonezilla จะเห็นหน้าจอ ดังนี้
   
2. เลือกตัวเลือกแรก คือ VGA 800X600 กด Enter จะพบหน้าจอข้างล่าง เพื่อเลือกภาษา ให้เลือกภาษาอังกฤษ เพราะภาษาไทยไม่มี
   
3. เลือก keyboard layout ผมไม่เปลี่ยน ใช้ตามที่กำหนด ซึ่งเป็นแบบ North America ถ้าใช้ภาษาอื่น คงต้องเลือก แต่ของไทยเท่าที่ผมทำ ไม่ต้องเปลี่ยนอะไร กด Enter ยอมรับค่า Default และผ่านหน้าจอข้างล่างนี้ไป
   
4. เลือก Start_Clonezilla เพื่อทำงานต่อ
   แต่ ถ้า Drive ที่จะเก็บข้อมูลการ Backup ครั้งนี้ หรือที่เรียกว่าเป็น Destinaion ยังไม่ได้ Format ก็ให้เลือก Enter_Shell ซึ่งที่จริง ควรทำให้เรียบร้อยเสียก่อน เมื่อ Format แล้ว ให้พิมพ์ ocs-live เพื่อกลับมาที่ wizard เพื่อทำต่อ
   
5. เลือก device-image เพราะเราต้องการ Backup ข้อมูลเป็นไฟล์ลักษณะ image เพื่อนำกลับมาใช้ภายหลัง ถ้าต้องการ คัดลอกข้อมูลจากฮาร์ดดิสก์ ไปไว้ที่อื่น ให้เหมือนเดิม (ไม่ใช่ image) และสามารถเรียกใช้งานได้ทันที เหมือนเดิมทุกประการ ให้เลือก device-device คือ จาก ฮาร์ดดิสก์ตัวหนึ่งไปยังฮาร์ดดิสก์อีกตัวนั่นเอง
   
6. เลือกเป้าหมายที่จะเอาข้อมูลไปเก็บ local_dev คือ จะเก็บข้อมูลไว้ใน USB Drive หรือใน ฮาร์ดดิสก์เดียวกัน แต่ต่าง Partition หรือ คนละไดรฟ์ เช่น ไดรฟ์ D ก็ได้ นอกจากนี้ ยังสามารถเก็บไว้ที่อื่น ๆ อีกก็ได้ ในตัวอย่างนี้ เลือก local_dev
   
7. เมื่อกด Enter โปรแกรมจะหาแหล่งที่ระบุ เช่น มี partition อะไรบ้าง มีการต่อเชื่อมด้วย USB หรือไม่ เป็นต้น
8. โปรแกรมจะนำผลที่ได้มาแสดง ให้เลือกว่า จะเก็บสำรองข้อมูลไว้ที่ไหน sda1 คือ partition ที่ 1 ในฮาร์ดดิสก์ ส่วนใหญ่คือไดรฟ์ C ส่วน sda2 คือ partition ที่ 2 ซึ่งบน Windows ส่วนใหญ่คือ ไดรฟ์ D
   
   ในกรณีที่ฮาร์ดดิส์มีเพียง partition หรือ ไดรฟ์เดียว ก็จะมีแต่ sda1
   
   สำหรับ sdb1 คือ partition แรกของ ฮาร์ดดิสก์ตัวที่สอง
   
   
9. Clonezilla จะถามว่า ต้องการเก็บข้อมูลไว้ที่ห้องไหน ถ้ายังไม่มีข้อมูลอื่นเลย ให้เลือก top_directory
   
10. เลือก Beginner เพื่อทำตามที่โปรแกรม Clonezilla ตั้งค่าไว้ แต่ถ้าต้องการตั้งค่าต่าง ๆ ใหม่ เช่น ต้องการให้บีบอัดให้มากขึ้น หรืออื่น ๆ ให้เลือก Expert ในตัวอย่างเลือก Beginner
    
11. เลือก savedisk ถ้าต้องการ Backup ฮาร์ดดิสก์ทั้งลูก มีกี่ partition เอาหมด
    เลือก saveparts ถ้าต้องการ Backup เฉพาะบางไดรฟ์บนฮาร์ดดิสก์ เช่น ต้องการเฉพาะ ไดรฟ์ C
    เลือก restoredisk ถ้าต้องการถอนคืนที่ Backup ฮาร์ดดิสก์
    เลือก restoreparts ถ้าต้องการถอนคืนเฉพาะไดรฟ์ทีเคย Backup เอาไว้
    
12. ตั้งชื่อไฟล์ที่จะเก็บข้อมูล เวลาจะถอนคืน จะได้เรียกคืนได้ถูก ปกติควรใช้ชื่อเครื่อง เช่น TOSHIBA_SATELLITE เป็นต้น แต่จะตั้งชื่ออย่างไรก็ได้ แล้วแต่ชอบ
    
13. เลือกไดรฟ์ที่ต้องการ Backup ใช้ปุ่มลูกศรเพื่อเลื่อนขึ้นลง และ กด space bar เพื่อเลือกไดรฟ์ที่ต้องการ
    
14. โปรแกรม Clonezilla จะให้ตรวจสอบว่า ถูกต้องหรือไม่ ให้กด Enter
    
15. โปรแกรมจะถามอีกครั้ง ว่าจะทำต่อหรือไม่ ถ้าไม่ต้องการให้พิมพ์ n แล้วกด Enter ถ้าพิมพ์ y และกด Enter โปรแกรมจะทำการ Backup ให้รอ จนกว่าจะเสร็จ
16. เมื่อเสร็จแล้ว โปรแกรมจะถาม ว่า จะปิดเครื่อง หรือจะ Boot ใหม่ ให้พิมพ์ตัวเลขที่ต้องการ แล้วกด Enter
17. เป็นอันเสร็จการ Backup ข้อมูล

การถอนคืนข้อมูล

1. ใส่แผ่น Boot ของ clonezilla และทำตาม ข้อ 1-10 และเลือก restoredisk หรือ restoreparts
   
2. เลือกชื่อ image ที่เคยตั้งชื่อไว้ ตามขั้นตอนที่ 12
   
3. เลือกเป้าหมายปลายทาง ไดรฟ์ที่จะนำข้อมูลที่ backup ไปคืน ข้อควรระวัง คือ ข้อมูลเก่าถ้ามีจะถูกลบทั้งหมด ดังนั้น ถ้ามีข้อมูลควรคัดลอกไปไว้ที่อื่น เช่น แผ่นซีดี หรือ USB อื่น ๆ เสียก่อน
   
4. ก่อนถอนคืน Clonezilla จะถาม 2 ครั้ง เพื่อให้แน่ใจว่า ต้องการถอนคืนไฟล์ไว้ที่เก่าแน่ ๆ
   
5. เมื่อพิมพ์ y และกด Enter โปรแกรมจะทำงาน จนเสร็จ
6. Boot ใหม่ เป็นอันเสร็จสิ้นการถอนคืนโปรแกรม โปรแกรมจะกลับไปเหมือนเดิมก่อนตอนที่ทำการ Backupเอาไว้

อ้างอิง:ที่มา

http://geekyprojects.com/cloning/how-to-use-clonezilla-tutorial/